ေအာင္ေတာ္မူ'ဧ'ေစတီ သမိုင္း
======================
ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေနာင္ခ်ိဳၿမိဳ႕နယ္ ဉာဏ္ေတာအုပ္စု ေ႐ႊသြန္းေက်း႐ြာ၏ ေျမာက္ဘက္၌ တည္ထားကိုးကြယ္အပ္ေသာ ေအာင္ေတာ္မူ'ဧ' ေစတီေတာ္ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၂ ခုနွစ္တြင္ ပထမေ႐ႊသြန္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲ သုမန ဦးေဆာင္၍ ဉာဏ္ေတာ႐ြာ ေနာင္ခ်ိဳႀကီး႐ြာ ေ႐ႊသြန္း႐ြာ လြယ္ေခၚ႐ြာ ကသဲေျမႇာင္႐ြာ စေသာ ေ႐ႊသြန္းေက်ာင္းတက္ ဒါယကာ တို႔မွ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကပါသည္။
ေစတီ ၏ ပုံစံမွာ အလယ္တြင္ ေစတီႀကီးတည္ထားၿပီး ေထာင့္ေလးေထာင့္တြင္ အရံေစတီ ေလးဆူတို႔ျဖင့္ ကုန္းေတာ္ေပၚတြင္တင့္တယ္သပၸာယ္စြာ တည္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
၎ေစတီ၏ အလွဴရွင္မ်ားမွာ အလယ္ေစတီေတာ္ႀကီးကို အထက္ပါ ေရႊသြန္းေက်ာင္းတက္ ေက်း႐ြာ မ်ားမွ အမ်ားေကာင္းမႈျဖင့္ တည္ထားခဲ့သည္။
အရံေစတီမ်ားကို ေ႐ႊသြန္း႐ြာမွ ဦးထြန္း+ေဒၚရုံ ၊ ဦးကံႀကီး+ေဒၚမြန္းဆာ တို႔နွင့္
ဦးလြန္းေမာင္ + ေဒၚစိန္ မိသားစု တို႔မွ တစ္ဆူစီ လွဴဒါန္းၿပီး လြယ္ေခၚ႐ြာ ဦးပိုက္ မိသားစုမွ တစ္ဆူ လွဴဒါန္းသည္ဟု သက္ႀကီးစကားမ်ားျဖင့္ မွတ္သားရေပသည္။
ပထမေရႊသြန္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူေသာအခါ ထိုဆရာေတာ္၏ အရိုးဓာတ္ေတာ္မ်ားျဖင့္ ေစတီေတာ္၏ အနီး ရာဟုေထာင့္တြင္ အရိုးအိုးေစတီ တည္ထားခဲ့ပါသည္။ယေန႔တိုင္ ဖူးေတြ႕နိုင္ပါသည္။
ဒုတိယ ေရႊသြန္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ လက္ထက္တြင္ ထီးေတာ္ တစ္ႀကိမ္ တင္လွဴပူေဇာ္ခဲ့သည့္မွတ္တမ္းမ်ားေတြ႕ရွိပါေသာ္လည္း တင္လွဴပူေဇာ္သည့္ ရက္ လ နွစ္ ကို တိတိက်က်ရွာမေတြ႕ေခ်။
ထိုပြဲတြင္ ပါဝင္ဆင္ႏြဲခဲ့သူမ်ား ႏွင့္ ထိုပြဲကို မိတ္ဆက္ျမသန္း ဇာတ္ပြဲျဖင့္ စည္ကားစြာက်င္းပခဲ့ပုံ မွတ္တမ္းေတြ႕ခဲ့ရပါသည္။
ထူးျခားခ်က္မွာ ထိုစဥ္က ထီးေတာ္ အလွဴရွင္ကို မဲခ်ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ ထီးေတာ္အလွဴရွင္ မဲေပါက္သူမွာ မျမရင္ ျဖစ္သည္။
၎နွစ္မွာပင္ ေစတီေတာ္၏ ေတာင္ဘက္ကပ္လ်က္ အာရုံခံတန္ေဆာင္း ကို ဦးစံၿငိမ္း ေဒၚၿမဲ မိသားစုတို႔မွ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။
တတိယ ေ႐ႊသြန္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ လက္ထက္တြင္ ေအာင္ေတာ္မူ 'ဧ' ေစတီနွင့္ပတ္သက္၍ ထူးျခားေသာမွတ္တမ္း မေတြ႕ရွိခဲ့ပါ။
စတုတၴ ေရႊသြန္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ ၏ လက္ထက္တြင္ ေစတီေတာ္၏ အေရွ႕ဘက္ကပ္လ်က္ တန္ေဆာင္းတစ္ေဆာင္ကို ဦးအုံးေဖ ေဒၚသိန္းေအာင္ မိသားစု ေကာင္းမႈျဖင့္ထပ္မံေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့ သည္။
ယခု ပဥၥမေျမာက္ ေ႐ႊသြန္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲ ဥတၱမ လက္ထက္ ၁၃၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ရာသီဥတုဒါဏ္ေၾကာင့္ ယိုယြင္းေနေသာ ေစတီေတာ္နွင့္ အရံေစတီေတာ္ကို ျပဳျပင္ခဲ့သည္။
ေစတီေတာ္၏ ထီးေတာ္ကိုလည္း ေ႐ႊခ် ပူေဇာ္ခဲ့သည္။ အရံေစတီေတာ္မ်ား၏ ထီးေတာ္မ်ားကို လည္း အဂၤေတထီးျဖင့္ ပူေဇာ္ကာ သကၤန္းေတာ္အား မွန္စီသကၤန္းျဖင့္ ဆက္ကပ္ခဲ့ျပန္သည္။
၎ေနာက္ ၁၃၆၇ ခုနွစ္တြင္ ေစတီေတာ္ ၏ ထုံးသကၤန္းနွင့္ မွန္ သကၤန္းအစား ေ႐ႊေရာင္ သကၤန္း ဆက္ကပ္ခဲ့ၿပီး ပ်က္စီးေနေသာ ဖိနပ္ခုံအား ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္
ကိုဖိုးေထာင္ ေက်းလက္မီဒီယာ
No comments:
Post a Comment